Nếu bạn đang tìm kiếm một loại thực phẩm giải độc gan, thanh nhiệt giải độc tốt thì đừng bỏ quên một loại thực phẩm ở rất gần bên bạn: mướp đắng.
Tác dụng tuyệt diệu
Công dụng của mướp đắng đến từ những hoạt chất sinh học đáng quý. Nó còn đến từ tính vị và công năng của thứ quả miền cận nhiệt đới này. Người ta vẫn gọi mướp đắng là thứ quả của thanh nhiệt, giải độc. Vì mướp đắng có vị đắng, tính hàn, theo các sách y học cổ truyền, có tác dụng trừ nắng, chỉ khát, thanh tâm, thanh gan, sáng mắt, hạ hỏa, dưỡng gan huyết, thanh nhiệt giải độc, trừ trúng nắng. Các công dụng của mướp đắng thấy được nổi bật như dưới đây
Thanh nhiệt:
Ngày hè nóng bức, thân nhiệt tăng cao, các thực phẩm hàn như mướp đắng có giá trị thổi hơi mát từ sâu bên trong. Mướp đắng còn có thể làm mát là vì mướp đắng có rất nhiều nước. Lượng nước trong mướp đắng khoảng 90%. Lượng nước đó sẽ giúp bạn thải nhiệt nhanh cho bớt nóng bức. Mướp đắng lại không có nhiều kcal, ăn vào bạn sẽ không bị sinh nhiệt thêm.
Giải độc:
Mướp đắng có công dụng giải độc rất tốt, nhất là những thể độc do nóng bức từ trong nóng ra. Các dạng nhiễm độc do gan không đủ khả năng chuyển hóa. Sở dĩ mướp đắng có tác dụng này là vì: mướp đắng có rất nhiều nước, nước có công dụng chuyển chất độc tới thận để thải ra ngoài. Mướp đắng lại có tính hàn, bớt sinh nhiệt, giảm nhiễm độc do nóng trong. Mướp đắng còn có tác dụng mạnh gan, nên tăng khả năng thanh thải cho cơ thể. Mướp đắng còn có kháng sinh tự nhiên, nên có khả năng tiêu diệt các mầm bệnh gây độc.
Bổ gan:
Mướp đắng giàu chất xơ có tác dụng kích thích vận động đường mật nên tốt cho tiết mật. Mướp đắng còn có tác dụng làm giảm nồng độ các men gan viêm như: AST, ALT (sự gia tăng các men này là một dấu hiệu chỉ thị cho tế bào gan đang bị viêm nặng). Mướp đắng còn được thực nghiệm chứng minh làm giảm nồng độ bilirubin trong máu (tăng bilirubin là một chỉ thị chứng tỏ gan chuyển hóa kém, đường mật đang bị tắc). Vì thế, mướp đắng rất an toàn cho gan của bạn.
Trừ nắng:
Mướp đắng có tác dụng trừ nắng nhanh, chữa trúng nắng tốt là vì: mướp đắng hàn giúp hạ hỏa, mướp đắng lại cung cấp nhiều nước giúp giảm nhiệt độ và chống khát, mướp đắng được cho là có tác dụng an dịu chống kích thích do trúng nắng gây ra, mướp đắng lại giúp tăng chuyển hóa đường trong tế bào giúp cơ thể hồi phục. Vì thế, mướp đắng rất ích lợi trong trường hợp cần trừ nắng.
Kích thích ăn:
Mướp đắng có tác dụng ít biết đó là kích thích thèm ăn. Đó là vì trong mướp đắng có chứa quinine. Chất này có tác dụng kích thích sự thèm ăn. Nếu như trong một bữa ăn, bạn chỉ cần thêm một món nhỏ làm món khai vị từ mướp đắng, bữa cơm sẽ diễn ra rất ngon.
Mướp đắng có chứa chất xơ hữu ích, chất này có tác dụng làm trung hòa chất béo, giảm hòa tan chất béo trong lòng ruột nên làm giảm hấp thu cholesterol vào trong máu. Mặt khác, chất xơ trong mướp đắng kích thích nhu động ruột vận động mạnh. Vì thế, tốc độ hấp thu chất béo giảm xuống. Mướp đắng còn chứa chất pectin, một chất có khả năng keo làm kết dính các phân tử cholesterol, vì thế càng khó hấp thu. Mướp đắng được cho là hữu ích với người béo.
Chống đái tháo đường:
Mướp đắng được chứng minh là có tác dụng làm hạ đường máu tương tự như insulin. Mặc dù tác dụng này không mạnh bằng thuốc điều trị nhưng mướp đắng có khả năng hỗ trợ điều hòa đường huyết trong chiến dịch giảm dần liều thuốc uống.
Lý do mướp đắng có thể điều hòa đường huyết là vì mướp đắng làm giảm tính kháng insulin, vốn là vấn đề căng thẳng của người bệnh đái tháo đường týp II. Mướp đắng còn làm giảm tốc độ hấp thu đường trong ruột, vốn là điều cần thiết giúp làm giảm nồng độ đường máu tăng nhanh sau ăn. Trong mướp đắng người ta thấy có 3 chất đáng quý: charantin, vicine và polypeptid P. Ba chất này có cấu trúc tương tự insulin và có công dụng tương tự insulin, đều làm hạ đường máu.
Chống u:
Trong mướp đắng có một số chất lipoprotein đặc biệt. Các chất này có khả năng kích thích sinh miễn dịch, tăng cường khả năng tìm và diệt tế bào lạ, tế bào ác tính, tế bào khối u. Trong mướp đắng lại giàu vitamin C, loại vitamin này có tác dụng tăng cường khả năng miễn dịch tự nhiên, tăng cường khả năng khử bỏ các gốc oxy hóa có hại. Vì thế, mướp đắng rất hữu ích.
Sáng mắt:
Mướp đắng được cho là loại quả làm sáng mắt. Vì mướp đắng giúp thanh gan, hạ hỏa, dưỡng gan huyết. Những yếu tố này giúp làm sáng mắt. Mướp đắng lại có nhiều beta caroten, chất này là tiền chất vitamin A giúp mắt sáng và tinh. Mướp đắng được y học cổ truyền cho là có thể dùng để chữa bệnh viêm kết mạc mãn tính, đau mắt đỏ do gan.
Góc ứng dụng
Nói về mướp đắng có vô số các tác dụng hữu ích. Tựu trung có 3 tác dụng dễ ứng dụng nhất: thanh nhiệt, hạ đường máu và thanh tịnh tinh thần. Ngày hè này, bạn hãy thử ứng dụng ngay chế biến một vài món ăn thanh nhiệt giải độc trừ nắng cho gia đình.
Canh mướp đắng chả tôm:
Nguyên liệu: Bạn cần có mướp đắng 1000gam, tôm tươi loại to 400g, hành hoa 50g, nhớ lấy cả củ, rau mùi, nước mắm, muối, mì chính mỗi thứ một ít. Nước sạch 2,5 lít. Thực đơn này cho 4 người ăn.
Cách làm: mướp đắng bạn phải chọn quả to, xanh vỏ, đừng có màu vàng hoặc đỏ, tốt nhất là chọn quả có gai mọng to. Rửa sạch, chẻ đôi, bỏ hạt bên trong, cắt khúc dài chừng 1,5 đốt ngón tay. Cho 0,5 lít nước sạch vào nồi, đun sôi, cho mướp đắng vào chần qua, vớt lên, đổ ra rổ mắt thưa cho ráo nước.
Bạn nhớ chọn hành hoa có cuống lá to vừa phải, to quá ăn xác mà nhỏ quá không thơm. Bóc bỏ lá héo, vỏ bẩn ở củ. Tách củ riêng, lá riêng. Lá hành hoa thì cắt khúc dài chừng 1 đốt ngón tay. Củ thì băm nhỏ, cho vào bát nhỏ.
Công đoạn tiếp theo chế biến tôm. Tôm cần bóc vỏ, giã nhỏ. Muốn làm dễ thì hãy chần qua tôm với nước nóng bằng cách rót nước sôi trực tiếp vào bát đựng tôm. Tôm ửng đỏ ở vỏ là bóc rất dễ. Sau khi giã nhỏ xong thì trộn đều tôm với củ hành hoa đã băm nhỏ, một chút muối và một chút nước mắm. Phần thịt tôm này được gọi là chả tôm.
Tiếp đến làm canh. Bạn hãy đắp chả tôm vào lòng của miếng mướp đắng. Đắp thật khéo sao cho chả tôm vừa khít, không phồng lên, không lõm xuống, không rơi ra ngoài. Ướp 10 phút.
Trong thời gian đợi, bạn sơ chế mùi. Cho 2 lít nước sạch còn lại, đun sôi, vặn nhỏ lửa cho sôi lăn tăn. Thả nhẹ nhàng từng khúc mướp đắng vào. Chú ý thả nhẹ, đun nhỏ lửa nếu không chả tôm sẽ bong ra khỏi mướp đắng, trông rất xấu. Đun sôi lăn tăn chừng 5 phút thì bắc ra. Cho thêm mì chính, hành hoa lá đã cắt khúc, nên mắm muối vừa ăn. Cho ra bát, rắc rau mùi để dài (không thái) lên trên. Món canh đã xong, dùng ăn lúc còn ấm.
Công dụng: món canh giàu dinh dưỡng, nhưng lại rất thanh tịnh, không nóng. Sau khi làm xong, yêu cầu mướp đắng còn xanh, có vị ngọt riêng, chả tôm bám lấy mướp đắng, thịt tôm ăn ngọt vừa. Nước canh trong, vị hơi đắng mát, ngon ngọt tự nhiên của tôm. Thích hợp ăn vào buổi trưa hoặc chiều, phù hợp cho người đái tháo đường, người bị mệt do nắng nóng.
Gan tham gia vào quá trình chuyển hóa chất dinh dưỡng, đồng thời khử độc và loại trừ độc tố ra ngoài cơ thể. Vì mang chức năng đặc biệt này nên gan cũng dễ bị nhiễm độc.
Chỉ nặng khoảng hơn 1 kg nhưng gan được ví như tổ hợp các nhà máy chuyển hóa phức tạp của cơ thể. Gan tham gia vào quá trình chuyển hóa chất dinh dưỡng, đồng thời khử độc và loại trừ độc tố ra ngoài cơ thể. Vì mang chức năng đặc biệt này nên gan cũng dễ bị nhiễm độc.
Dưới đây là một số triệu chứng của tổn thương gan mà bạn không nên “ngó lơ”
Ảnh: flickr.com
Khi gan phải làm việc quá tải do tiếp xúc với nhiều chất độc (bia, rượu, hóa chất…) trong thời gian dài, hệ thống khử độc của tế bào gan bị tổn thương thì lúc đó gan có nguy cơ bị nhiễm độc rất cao.
Làn da đổi màu vàng tái, nhợt nhạt: Là một trong những biểu hiện dễ nhận biết nhất cho thấy gan đang gặp “sự cố”. Bởi lẽ, khi gan không có khả năng thải các độc tố ra ngoài cơ thể, độc tố sẽ bám lại và tích tụ dưới da, làm cho da có màu sắc bất thường.
Ảnh: flickr.com
Phân và nước tiểu có màu bất thường: Cũng là dấu hiệu rất rõ ràng khi gan gặp vấn đề. Màu nước tiểu có thể trở nên tối, sậm hơn bình thường, còn trong phân có thể xuất hiện các đốm máu…Nếu bạn đảm bảo uống nhiều nước mỗi ngày mà chất bài tiết vẫn có sự bất thường thì gan đang gặp vấn đề.
Hơi thở “có mùi”: Đây là một trong những dấu hiệu của tổn thương gan. Ở những người bị suy giảm chức năng gan, khả năng giải độc của gan kém khiến một số độc tố, chất cặn bã được bài tiết qua phổi và hơi thở có mùi hôi khó chịu.
Ảnh: flickr.com
Đắng miệng: Hay nói rõ hơn là trong miệng có vị đắng thường gặp trong các chứng viêm cấp tính như viêm gan, viêm mật do sự rối loạn trong quá trình chuyển hóa dịch mật. Người có cảm giác đắng trong miệng thường kèm theo chứng đau đầu, chóng mặt, mắt đỏ, tính tình nóng nảy, dễ cáu giận, đại tiện táo bón, tiểu tiện đỏ vàng…
Ảnh: flickr.com
Nóng trong người, mụn nhọt, mẩn ngứa: Theo Đông y, mụn nhọt do huyết nhiệt và nhiệt độc gây nên. Nguồn gốc của bệnh là do gan yếu, khả năng giải độc của gan kém khiến các độc tố bị tích tụ trong cơ thể. Khi chất độc tích tụ lâu ngày sẽ phát tán qua da và gây nên các triệu chứng như nổi mề đay, mẩn ngứa… đặc biệt là mụn nhọt.
Ảnh: flickr.com
Táo bón, mệt mỏi, chán ăn: Gan là bộ phận thuộc hệ tiêu hóa, tham gia tích cực vào quá trình tiêu hóa thức ăn. Suy giảm chức năng gan làm giảm khả năng chuyển hóa và giảm tiết mật gây rối loạn tiêu hóa với các biểu hiện như chán ăn, mệt mỏi, ăn không tiêu, dễ bị táo bón. Do đó, khi mắc bệnh về gan, người bệnh cần có chế độ ăn uống hợp lý giúp giảm tải công việc cho gan và tăng cường chức năng gan.
Ảnh: flickr.com
Những dấu hiệu trên dù không gây nguy hiểm nhưng đó là tín hiệu cho thấy gan của bạn đang có nguy cơ bị nhiễm độc. Nếu không có biện pháp giải độc gan kịp thời, gan có nguy cơ bị tổn thương và dễ mắc các bệnh về gan như viêm gan, xơ gan, ung thư gan… Do đó, bạn cần chú ý điều chỉnh ngay chế độ ăn uống và sinh hoạt.
BÍ QUYẾT BẢO VỆ GAN
- Hạn chế uống rượu bia, đặc biệt, không nên uống rượu bia khi đang dùng thuốc trị bệnh. Thay vào đó, bạn có thể uống các loại nước ép trái cây, sinh tố để cơ thể dễ hấp thụ chất dinh dưỡng hơn. Đồng thời, bạn cũng nên hạn chế ăn các món ăn nhiều dầu mỡ không có lợi cho sức khỏe.
- Hạn chế tiếp xúc với các chất độc trong không khí như khói bụi, mùi xăng, sơn, dung dịch tẩy rửa, sơn móng tay, thuốc nhuộm, thuốc trừ sâu, phân bón…
- Nên thường xuyên hấp thu các dưỡng chất sau: lycopene (dưa hấu, cà chua, cam, đu đủ, ổi), vitamin A (cà rốt, khoai lang, sữa, phô mai, lòng đỏ trứng và gan), vitamin E (các loại hạt, bông cải xanh, dưa leo, xoài…), vitamin C (các loại quả họ cam, chanh…), vitamin K (có trong các loại rau có màu xanh đậm), chất arginine giúp gan giải độc amoniac dễ dàng hơn (được tìm thấy trong các loại đậu, bột yến mạch, quả óc chó…), chất selenium (có trong gạo nâu, mật đường, hải sản, tỏi và hành tây), chất methionine (có trong các loại đậu, trứng, cá, tỏi, hành và thịt), axít béo thiết yếu (hải sản, dầu cá, cá mòi, cá hồi, cá thu, cá ngừ, cá hồi, cá đối, mực, cá trích, cá tuyết, quả bơ, các loại hạt khô, các loại đậu, ngũ cốc nguyên hạt, rau chân vịt, cà tím), chất beta-carotene (cà rốt, ớt chuông, khoai lang, xoài, bí ngô và quả mơ).
tBí đao là một loại quả có rất nhiều công dụng, từ thực phẩm đến chữa bệnh và làm đẹp, nhất là vào mùa hè.
Có nhiều cách sử dụng bí đao dưới dạng dùng tươi, nấu chín, sắc hoặc tán bột uống. Trong bài viết này xin giới thiệu một số cách dùng nước ép bí đao để chữa bệnh và làm đẹp da
- Giải nhiệt, giải độc, phòng chống say nắng, say nóng: Bí đao 500g, dưa hấu 500g, đường trắng vừa đủ. Bí đao gọt vỏ, bỏ ruột, rửa thật sạch; Dưa hấu lấy ruột, bỏ hạt; Hai thứ thái miếng, dùng máy ép hoặc giã nhỏ vắt lấy nước rồi, thêm một chút đường trắng hòa tan, chia uống nhiều lần trong ngày. Loại nước ép này còn rất tốt cho người thừa cân, béo phì.
Hoặc: Bí đao 1 quả, rửa sạch, đường phèn vừa đủ. Bí đao để nguyên vỏ, cho lên bếp than nướng, trở tay liên tục cho trái bí vàng đều, không bị cháy đen. Sau đó gọt vỏ bí rồi cắt ra thành từng miếng, cho vào máy ép hoặc giã nhỏ vắt lấy nước. Nấu một ấm nước sôi, cho phần xác bí đao vào, nấu sôi lên một lần nữa, rồi lọc lấy phần nước, bỏ xác bí đao, cho thêm phần nước ép bí đao, nấu tiếp. Bỏ đường phèn vào, nấu đến khi đường tan, chia uống nhiều lần trong ngày.
Nước ép bí đao có tác dụng chữa bệnh và làm đẹp da.
- Giải khát, phòng mụn nhọt, lở ngứa, rôm sảy: Bí đao 500g, gọt vỏ, bỏ ruột, rửa thật sạch rồi thái miếng cho vào máy ép hoặc giã nhỏ vắt lấy nước (hoặc giã nhỏ, cho vào túi vải sạch vắt lấy nước), cho thêm vài hạt muối hòa tan, chia uống vài lần trong ngày.
- Giải độc do ngộ độc thức ăn (tôm, cá) trong trường hợp ngộ độc nhẹ: Bí đao tươi, gọt vỏ, rửa sạch, cắt miếng cho vào máy ép hoặc giã nát vắt lấy nước thật nhiều để uống. Sau khoảng 2 giờ nếu vẫn có triệu chứng ngộ độc cần đến cơ sở y tế điều trị.
- Chữa sốt nóng, háo khát do nhiệt: Bí đao một quả, nướng cho chín vỏ ngoài, rửa sạch, giã nát, cho vào túi vải sạch, vắt kiệt lấy nước, thêm vài hạt muối hòa tan, chia uống nhiều lần trong ngày. Không dùng cho chứng tiêu chảy thể hàn.
Bên cạnh tác dụng chữa bệnh, việc dùng nước ép bí đao tươi thường xuyên sẽ giúp làn da trở nên tươi sáng hơn một cách rõ rệt do bí đao chứa rất nhiều nước và vitamin tốt cho làn da, làm thay đổi độ ẩm của da, làm mịn da, làm mờ vết nám và vết thâm do mụn,... Có thể uống nước ép bí đao hoặc dùng nước ép bôi lên da mặt hoặc trộn lẫn nước ép bí đao với nước ép dưa chuột hoặc mật ong bôi lên da mặt, khoảng 30 phút sau rửa lại bằng nước sạch.
Lưu ý: Những trường hợp tì vị hư hàn, hay bị chướng bụng, tiêu chảy không nên dùng nhiều.
Nhiều bạn gái kỳ vọng vào công dụng của bí đao nên rất hay ăn bí đao sống hoặc nước ép bí đao mà không biết rằng cách này sẽ làm hỏng đường tiêu hóa của bạn.
Bí đao có tác dụng làm tiêu nước dư trong cơ thể, giảm béo, giữ eo thon cho phụ nữ, nhưng có một số bạn thường xuyên ăn sống bí đao hoặc xay bí đao sống lấy nước uống như uống sinh tố thì không nên. Vì sao vậy?
Bí đao sống có tính xà phòng rất cao, ngày xưa ở các làng dệt vải người ta thường lợi dụng tính chất này của bí đao dùng nước bí đao sống để tẩy trắng vải thay cho thuốc tẩy. Vì thế nếu bạn ăn sống bí đao hoặc uống nước bí đao sống được xay như sinh tố để mong làm đẹp thì không nên vì tính chất xà phòng của Bí Đao sống sẽ gây bệnh cho hệ thống tiêu hóa của bạn.
Bí đao khi được nấu với rượu làm cao bí đao hoặc được đun chín kỹ thì tính xà phòng gần như mất hết nên thường xuyên ăn bí đao nấu kỹ hay uống nước bí đao luộc thì được.
Nên nhớ, trong các món rau sống người Việt mà ông bà ta ăn, không có món bí đao sống.
Sưu tầm
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét